จานเบรคคด เกิดจากสาเหตุอะไร แก้ไขอย่างไร?

หนึ่งในปัญหาเกี่ยวกับระบบเบรคที่หลายคนอาจเคยเจอ ก็คือ “อาการจานเบรคคด” แม้จะฟังดูเป็นเรื่องเล็ก แต่ในความจริงแล้วปัญหานี้ส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพการเบรค และความแม่นยำในการควบคุมรถ หากปล่อยละเลยหรือซ่อมแซมล่าช้า อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุในระหว่างการขับขี่ได้ ทั้งยังอาจสร้างความเสียหายต่อชิ้นส่วนอื่น ๆ ในระบบเบรค เช่น ผ้าเบรค คาลิเปอร์ หรือแม้กระทั่งระบบกันสะเทือน โดยเฉพาะผู้ที่เลือกใช้ จานเบรค Brembo หรือจานเบรคคุณภาพสูงอื่น ๆ ก็ควรหมั่นตรวจสอบและดูแลอย่างสม่ำเสมอ เพื่อคงประสิทธิภาพในการเบรคให้อยู่ในสภาพที่ดีที่สุด

จานเบรคคด คืออะไร?

จานเบรค คือ ชิ้นส่วนโลหะทรงกลมที่ติดอยู่กับดุมล้อ ทำหน้าที่เป็นพื้นผิวที่ผ้าเบรคกดลงเพื่อสร้างแรงเสียดทานและชะลอความเร็วของรถ โดยจานเบรคต้องหมุนพร้อมกับล้อและต้องมีความเรียบสม่ำเสมอ

จานเบรคคด คือ สภาพที่จานเบรคมีความบิดงอหรือผิดรูปจากแนวระนาบเดิม อาจเกิดจากความร้อนสูง การสึกหรอ หรือแรงกดที่ไม่สมดุล ทำให้ผิวหน้าของจานเบรคไม่เรียบ เมื่อเบรคจะเกิดแรงสั่นสะเทือน เสียงดัง หรือระยะเบรคยาวขึ้น ซึ่งเป็นสัญญาณอันตรายที่ไม่ควรมองข้าม

จานเบรคคด อาการเป็นอย่างไร?

1. พวงมาลัยสั่นเมื่อเบรค 

อาการที่สังเกตได้ง่ายที่สุด เมื่อจานเบรคคด ผิวหน้าจานจะไม่ราบเรียบ ผ้าเบรคจึงสัมผัสกับจานแบบไม่สม่ำเสมอในแต่ละรอบการหมุน แรงสั่นนี้จะส่งตรงมาที่พวงมาลัย ทำให้ผู้ขับรู้สึกได้ชัดเจน โดยอาการจะยิ่งชัดเมื่อใช้ความเร็วสูงแล้วเบรคแรง ๆ

2. ระยะเบรคยาวขึ้น 

จานเบรคคดทำให้ผ้าเบรคกดลงบนจานไม่เต็มหน้า ส่งผลให้แรงเสียดทานลดลง รถจึงใช้ระยะทางมากขึ้นในการหยุด ซึ่งเป็นอันตรายมากโดยเฉพาะในสถานการณ์ฉุกเฉิน

3. เสียงดังเอี๊ยดอ๊าดขณะเบรค 

เสียงเอี๊ยดอ๊าด หรือเสียงครืด ๆ ขณะเบรคนั้น เกิดจากผิวหน้าจานไม่เรียบและมีการสึกหรอไม่เท่ากัน โดยเสียงครืดจะบ่งบอกว่าผิวจานมีรอยหรือมีเศษสนิมติด ส่วนเสียงเอี๊ยดอ๊าดมักมาจากการเสียดสีแบบไม่ต่อเนื่องของผ้าเบรคกับจาน

4. แรงเบรคไม่สม่ำเสมอ

หากรู้สึกว่ารถหยุดเป็นจังหวะ ๆ คล้ายสะดุดในระหว่างเบรค เกิดจากแรงกดของผ้าเบรคเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ ตามความโค้งงอของจาน ทำให้การหยุดรถไม่ราบรื่น

5. ความร้อนสูงผิดปกติที่ล้อ 

ถ้าจานเบรคคดมาก ๆ อาจทำให้ผ้าเบรคเสียดสีกับจานตลอดเวลา แม้ไม่ได้เหยียบเบรค ส่งผลให้เกิดความร้อนสะสมที่ล้อและอาจทำให้ผ้าเบรคสึกเร็วกว่าปกติ

จานเบรคคด เกิดจากอะไร?

1. ความร้อนสูงเกินไป (Overheating)

จานเบรคทำจากโลหะ เมื่อได้รับความร้อนสูงมากจากการเบรคต่อเนื่อง เช่น ขับลงเขายาว ๆ โดยใช้เบรคตลอดเวลา โลหะจะขยายตัวและอาจบิดงอได้ โดยเฉพาะหากเกิดการเย็นตัวอย่างรวดเร็ว เช่น ผ่านแอ่งน้ำทันทีหลังเบรคร้อนจัด เป็นสาเหตุให้จานเบรคคด

2. ผ้าเบรคกดไม่สม่ำเสมอ

หากคาลิเปอร์ทำงานไม่สมบูรณ์ หรือเกิดการทำงานผิดปกติ เช่น ลูกสูบค้าง, ลูกสูบติดขัด, ซีลยางเสื่อม หรือระบบน้ำมันเบรคมีปัญหา แรงกดจะกระจายไม่สม่ำเสมอ ทำให้จานเบรคสึกหลอไม่เท่ากัน และเกิดอาการจานเบรคคดในที่สุด

3. ขันนอตล้อไม่เท่ากัน

อีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้จานเบรคคด ก็คือการขันนอตล้อด้วยแรงบิด (Torque) ที่ไม่เท่ากัน หรือขันเกินค่าที่กำหนด อาจทำให้จานเบรคเกิดแรงดึงและบิดงอ จนทำให้เกิดอาการจานเบรคคดได้ 

4. สิ่งสกปรกหรือสนิมบนจานเบรค

จานเบรคคด เกิดจากการที่มีสิ่งสกปรกหรือสนิมบนจานเบรคด้วยเช่นกัน หากรถที่จอดทิ้งไว้นาน ๆ โดยเฉพาะในพื้นที่ชื้น อาจทำให้เกิดสนิมบนผิวจานเบรค แม้ผ้าเบรคจะเอาสนิมออกระหว่างการขับขี่ แต่ถ้าสนิมหนามาก ๆ จนทำให้แรงกดกระจายได้ไม่สม่ำเสมอ ก็อาจทำให้ผิวจานเบรคคดผิดรูปได้ในที่สุด นอกจากนี้ การที่มีเศษหิน ทราย หรือสิ่งแปลกปลอมไปติดระหว่างผ้าเบรคและจานเบรค ก็อาจสร้างความเสียหายได้

5. คุณภาพจานเบรคต่ำ

อีกสาเหตุของอาการจานเบรคคด เกิดจากการใช้จานเบรคคุณภาพต่ำ เพราะจานที่ทำจากเหล็กหรือโลหะผสมคุณภาพต่ำ จะมีความทนทานต่อความร้อนและแรงกดน้อยกว่าจานเบรคที่มีคุณภาพสูง ทำให้คดได้ง่ายแม้ใช้ในสภาพการขับปกติ 

จานเบรคคด แก้ไขอย่างไร?

1. เจียรจานเบรค (Disc Skimming)

ในกรณีที่จานเบรคคดเพียงเล็กน้อย และยังมีความหนาอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน สามารถใช้วิธีเจียรหรือกลึงผิวหน้าจานให้เรียบเสมอกันได้ ซึ่งวิธีนี้จะช่วยลดอาการสั่นของเบรคได้ ทั้งยังประหยัดกว่าการเปลี่ยนจานเบรคใหม่ แต่ต้องทำโดยช่างที่มีประสบการณ์และมีเครื่องมือที่ได้มาตรฐาน เพื่อความปลอดภัย

2. เปลี่ยนจานเบรคใหม่

หากจานเบรคคดมากจนไม่สามารถเจียรได้ หรือความหนาน้อยกว่าค่าที่ผู้ผลิตกำหนด ควรเปลี่ยนจานใหม่ทันที เพื่อให้จานเบรคทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และลดความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุที่เกิดจากสาเหตุจานเบรคคด โดยการเลือกใช้จานเบรคที่มีคุณภาพสูงจะช่วยยืดอายุการใช้งานได้นานมากขึ้น

3. ตรวจสอบและซ่อมระบบคาลิเปอร์

จานเบรคคดมักเกิดจากแรงกดผ้าเบรคไม่สม่ำเสมอ การตรวจสอบและซ่อมแซมคาลิเปอร์ เช่น ทำความสะอาดลูกสูบ เปลี่ยนซีลยาง หรือแก้ไขปัญหาการค้าง จะช่วยป้องกันไม่ให้จานเบรคใหม่เกิดปัญหาซ้ำได้

4. ตรวจสอบแรงบิดนอตล้อ

การขันนอตล้อผิดวิธีหรือแรงบิดไม่เท่ากัน อาจทำให้จานเบรคคดหรือบิดงอได้ ควรใช้ประแจปอนด์ (Torque Wrench) เพื่อขันนอตล้อให้ได้แรงบิดตามที่ผู้ผลิตกำหนด ซึ่งจะช่วยยืดอายุการใช้งานของจานเบรคและลดโอกาสเกิดปัญหาจานเบรคคดได้

5. เปลี่ยนพฤติกรรมการขับขี่

พฤติกรรมการเบรคยาว ๆ บ่อย ๆ โดยเฉพาะขณะขับลงเขา อาจทำให้จานร้อนจนจานเบรคคดได้ ควรใช้เกียร์ต่ำช่วยชะลอความเร็ว และเว้นจังหวะการเบรคเพื่อลดความร้อนสะสม ซึ่งการขับขี่อย่างนุ่มนวลจะช่วยให้จานเบรคและระบบเบรคมีอายุการใช้งานนานขึ้น

จานเบรคคดไม่ใช่ปัญหาที่ควรปล่อยไว้ เพราะส่งผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพการเบรคและความปลอดภัยในการขับขี่ หากคดเล็กน้อยและยังมีความหนาเพียงพอ การเจียรจานก็อาจเป็นวิธีแก้ไขที่เหมาะสม แต่ถ้าจารเบรคคดมาก หรือสึกหรอมากเกินไป ควรนำเข้าอู่หรือศูนย์บริการรถยนต์ ให้ช่างผู้เชี่ยวชาญเปลี่ยนใหม่ทันที เพื่อความปลอดภัย